Είναι γνωστό σε όλους μας πως τα παιδιά με αυτισμό χρειάζονται ακόμη περισσότερη αγάπη, φροντίδα και προσοχή. Αυτό, πλέον, μπορεί να επιτευχθεί πιο εύκολα, καθώς, εκτός από τους ανθρώπους, μπορούν και οι σκύλοι να βοηθήσουν. Οι σκύλοι, οι οποίοι εκπαιδεύονται και εν τέλει βοηθούν αυτιστικά παιδιά ονομάζονται σκύλοι βοήθειας. Σε χώρες του εξωτερικού είναι ήδη αρκετά χρόνια διαδεδομένο το γεγονός πως οι σκύλοι είναι σε θέση να βοηθούν τα παιδιά με αυτισμό και εκπαιδεύονται πάνω σε αυτό. Στην Ελλάδα, δεν είμαστε τόσο εξοικειωμένοι με αυτό, αλλά ευτυχώς γίνονται διαρκώς βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Στο σημείο αυτό, να σημειώσουμε ότι ως σκύλος βοηθείας ορίζεται ο εκπαιδευμένος ή εκπαιδευόμενος σκύλος για άτομα με ορατές και μη ορατές αναπηρίες και αναγνωρίζεται από το ειδικό σαμάρι εργασίας και τα απαραίτητα πιστοποιητικά του. Οι σκύλοι βοηθείας έχουν ελεύθερη πρόσβαση παντού βάσει νόμου.
Στη πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι ράτσες που επιλέγονται για τον συγκεκριμένο σκοπό είναι Αγίου Βερνάρδου και μεγαλόσωμα Κανίς και υπάρχουν 3 λόγοι για αυτό. Πρώτον, τα σκυλιά Αγίου Βερνάρδου αποπνέουν ηρεμία και τα Κανίς είναι ιδιαίτερα έξυπνα. Δεύτερον, αμφότερα είναι σκύλοι μεγάλου μεγέθους και είναι σε θέση να συγκρατούν ένα αυτιστικό παιδί, όποτε αυτό κρίνεται απαραίτητο. Τέλος, και οι δύο αυτές ράτσες διαθέτουν τρίχωμα που δεν μαδάει.
Η εκπαίδευση των σκύλων βοηθών
Οι σκύλοι βοηθοί ξεκινούν να εκπαιδεύονται σχεδόν αμέσως μετά τη γέννηση τους. Πιο συγκεκριμένα, από τον πρώτο μήνα μέχρι και όταν κλείσουν τα 2 έτη ζωής. Το πιο σημαντικό κομμάτι της εκπαίδευσης έχει να κάνει με το ότι τα σκυλιά πρέπει να συνηθίσουν και να μάθουν τους συγκεκριμένους ήχους και θορύβους που κάνουν τα αυτιστικά παιδιά. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω του εκπαιδευτή, ο οποίος μιμείται διαρκώς συμπεριφορές και ήχους που βγάζουν προς τα έξω παιδιά με αυτισμό. Εν ολίγοις, ο εκπαιδευτής φωνάζει, χοροπηδάει, κάνει απότομες κινήσεις και γενικά συμπεριφέρεται, όπως ένα αυτιστικό παιδί. Καθ’ όλη τη διάρκεια της εκπαίδευσης, ο εκπαιδευτής και ο σκύλος πηγαίνουν παντού μαζί, όπως για παράδειγμα σε μαγαζιά, κλειστούς χώρους, Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και γενικά οπουδήποτε θα πήγαινε μία οικογένεια. Αυτό σημαίνει πως η όλη εκπαίδευση λαμβάνει χώρα διαρκώς και παντού και όχι απλά μέσα μία αίθουσα.
Η προσφορά των σκύλων βοηθών στα αυτιστικά παιδιά
Τα κυριότερα και σημαντικότερα πράγματα που προσφέρουν τα ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά σε παιδιά με αυτισμό είναι αγάπη, ασφάλεια και ανεξαρτησία. Αυτό είναι εφικτό από τη στιγμή που οι σκύλοι ζουν μαζί με τα παιδιά και τα βοηθούν σε τεράστιο βαθμό στη κοινωνικοποίησή τους, ενώ ταυτόχρονα παρέχουν ασφάλεια τόσο στους γονείς όσο και στο ίδιο το παιδί. Με τη πάροδο του χρόνου, το παιδί επικεντρώνεται γύρω από τον σκύλο και ηρεμεί, κάτι που οδηγεί σε μείωση ή ακόμα και αποφυγή διάφορων κρίσεων. Πολλά αυτιστικά παιδιά κατάφεραν και μίλησαν χάρη στον σκύλο βοηθό τους. Επίσης, έχει καταγράφει ως γεγονός παιδιά να αρχίσουν να τρώνε ένα συγκεκριμένο φαγητό που στο παρελθόν δεν έτρωγαν, επειδή ο σκύλος βοηθός του το τρώει. Όλα αυτά είναι παραδείγματα της σημαντικής προσφοράς των σκύλων αυτών στα παιδιά με αυτισμό.
Στο σημείο αυτό, να σημειωθεί πως συνήθως οι σκύλοι βοηθοί απευθύνονται σε ανήλικα παιδιά, γιατί ένας ενήλικας είναι μεγαλύτερος και βαρύτερος από τον σκύλο, με αποτέλεσμα ο σκύλος να μην μπορεί να τον συγκρατήσει σε μία ενδεχόμενη κρίση. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως ο σκύλος συνεισφέρει στη κοινωνικοποίηση ακόμα και των ενηλίκων.
Τα οφέλη συμβίωσης ενός αυτιστικού παιδιού με σκύλο βοηθό
Αποδεδειγμένα, τα οφέλη είναι πάρα πολλά και βοηθούν σε τεράστιο βαθμό να βελτιωθεί η καθημερινότητα και του ίδιου του παιδιού, αλλά και της οικογένειας γενικότερα. Τα κυριότερα εξ αυτών είναι τα ακόλουθα:
- Μεγαλύτερη ασφάλεια για το αυτιστικό παιδί (ο σκύλος βοηθός ειδοποιεί γαβγίζοντας όταν συμβαίνει κάποια κρίση, όπως αυτοκαταστροφικές και αυτοτραυματικές συμπεριφορές, τάσεις φυγής κλπ.)
- Ο γονέας έχει καλύτερο έλεγχο του παιδιού ζητώντας συμπεριφορές από τον σκύλο κι όχι απευθείας από το παιδί
- Το παιδί παίρνει μαθήματα υπευθυνότητας
- Το παιδί με αυτισμό παρουσιάζει θετικές αλλαγές στη συμπεριφορά (μείωση της επιθετικότητας και της έντασης) και μαθαίνει να καθησυχάζεται μόνο του (χαϊδεύοντας το σκύλο)
- Λόγω των παραπάνω και λόγω του ότι οι σκύλοι βοηθοί έχουν πρόσβαση παντού βάσει νόμου, οι καθημερινές κοινωνικές καταστάσεις γίνονται πιο προβλέψιμες και πιο διαχειρίσιμες
- Οι κοινωνικές δεξιότητες και οι διαπροσωπικές σχέσεις του παιδιού βελτιώνονται και αυξάνονται αντίστοιχα
- Μείωση του άγχους και του στρες που συνήθως το αυτιστικό παιδί έχει
- Βελτίωση και ενίσχυση των μαθησιακών ικανοτήτων του παιδιού
- Υπάρχει βελτίωση στη ποιότητα και στη ποσότητα ύπνου του παιδιού όταν κοιμάται μαζί με τον σκύλο. Ταυτόχρονα, αυτό σημαίνει ανεξαρτησία και ελευθερία για τους γονείς
Εύκολα, λοιπόν, διαπιστώνει κανείς πόσο σημαντικό είναι ένα αυτιστικό παιδί να έχει στη ζωή του έναν ειδικά εκπαιδευμένο σκύλο βοηθό. Δείτε όλες τις ράτσες σκύλων που προσφέρει ο Ανδρέας Κουταβάκια και επιλέξτε αυτή που σας ταιριάζει καλύτερα.
